19 september  Beestig mooi: het dier in de kunst

Het is boeiend en zelfs verrassend te ontdekken hoe het dier in de loop der tijden werd voorgesteld. Een chronologisch overzicht biedt niet alleen een beknopte geschiedenis van de kunst maar leert tevens hoe mensen met dieren omgingen en legt verschillende opvattingen over mens, maatschappij en natuur bloot. 

Max Jacob, Apenjury, 1838

10 oktober      Barok in de Zuidelijke Nederlanden

Barokke kunst is nooit vrijblijvend, geen l’art pour l’art. Ze staat in dienst van het katholieke geloof, van de protestantse opvattingen of van het vorstelijk absolutisme. De Zuidelijke Nederlanden bleven Spaans, gezagsgetrouw en katholiek. Barok was er een triomfantelijke uiting van de Contrareformatie.  Hier werden minder genres ontwikkeld dan in het noorden en zullen de kunstwerken met een katholieke inslag belangrijk en toonaangevend blijven

Basiliek Onze Leve Vrouw Scherpenheuvel     Erf-goed.be

14 november Barok in de Noordelijke Nederlanden

Barokke kunst is nooit vrijblijvend, geen l’art pour l’art. Ze staat in dienst van het katholieke geloof, van de protestantse opvattingen en van het vorstelijk absolutisme. In de Noordelijke Nederlanden, een nieuwbakken protestantse federale republiek, viel het vorstelijk gezag weg. Kunstenaars zullen er, in het zog van Brueghels innovaties, een reeks genres ontwikkelen die de burgerlijke deugden in beeld brengen, vaak door middel van exempla contraria. Tot lering en vermaak. De invloed van Caravaggio weegt er zwaar door en dat niet alleen in de religieuze kunst

zelfportret Rembrandt

 19 december  Impressionisme: zorgeloze kunst 

Eenmalige locatie: het rusthuis Sint-Jan Berchmans, Bosstraat 7

De impressionisten implementeerden de nieuwe inzichten van de kleurenleer en het Positivisme en beconcurreerden bewust en met succes de opkomende fotografie. Zij bekommerden zich niet om het waarom van de werkelijkheid maar tasten haar slechts uitwendig af. Zij produceerden dan ook een zonnige, zorgeloze kunst: gedoemd om snel te eindigen …

Edouard Manet

16 januari        Geschiedenis van de westerse filosofie en haar impact op kunst, deel 1

Door de eeuwenlange dialoog van de westerse filosofie te volgen, kan men verschillende antwoorden leren kennen op de vraag wat kunst is: de grote denkers passeren in deze lezingen chronologisch de revue. Van Plato tot het postmodernisme.  Telkens worden de theorieën gevolgd door de resultaten daarvan in de kunstgeschiedenis.

Reeds in de Oudheid dachten wijsgeren na over kunst. Plato zette zelfs voor eeuwen de bakens uit. Zijn leer van de mimesis wilde dat kunst steeds verheven moest zijn, moreel hoogstaand. In de Middeleeuwen beantwoordde het kunstideaal aan de opvattingen van de Scholastiek. Kunst werd gezien als een stimulus tot devotie.

In de Nieuwe Tijd ontwikkelde Kant een boeiende kunsttheorie: kunst of het belang van het belangeloze. Schopenhauer zag kunst als een troost in een zinloze wereld.

Kunst van de 20^ste eeuw is ondenkbaar zonder de wijsgerige opvattingen van Nietzsche, die het dictaat van het Platonismus doorbrak en een Umwertung aller Werten predikte.

Tenslotte komen nog de opvattingen van Heidegger en die van de Postmoderne denkers aan bod.

In deze reeks komen wijsbegeerte en kunstgeschiedenis op een wonderlijke wijze samen. In mensentaal.

30 januari        deel 2                       

Door de eeuwenlange dialoog van de westerse filosofie te volgen, kan men verschillende pogingen tot zingeving leren kennen: de antwoorden op de grote vragen passeren in deze cursus chronologisch de revue. Van Plato tot het postmodernisme.

De deelnemers zullen echter tevens ervaren wat de opvattingen van deze stuurlui in de kunst teweeggebracht hebben.  

In deze reeks komen wijsbegeerte en kunstgeschiedenis op een wonderlijke wijze samen. In mensentaal.

Baruch de Spinoza

13 februari      Expressionisme

De invloed van Schopenhauer en Nietzsche was en blijft immens op het westers denken. De Umwertung aller Werten bracht een schokgolf teweeg in de kunst. De brug werd voor het eerst gelegd naar de andere oever van het bestaan, naar het duistere, het immorele, het lelijke. De expressionisten waren de artistieke pioniers van deze nieuwe opvattingen.  Zij cultiveerden het dionysische en huldigden het primitivisme.

Zelfportrel Egon Schiele

27 maart          Maria in meesterhanden: de moeder Gods in de kunstgeschiedenis

In de christelijke heilsgeschiedenis vormt Maria hét raakpunt tussen hemel en aarde.  De devotie voor deze memorabele megaster heeft dan ook steeds een centrale plaats ingenomen in de geschiedenis van het christendom. Ook in het hart van talloze gelovigen die haar als middelares aanriepen en blijven aanroepen. Logisch dat haar beeltenis al bijna tweeduizend jaar opduikt in talloze heiligdommen en huizen. Hoe en waarom kunstenaars haar beeltenis en leven in de loop der tijden voorstelden, is een uitermate boeiend verhaal. In mozaïeken, miniaturen, muziek en marmer. ‘

De visitatie door Jacopo Pontormo (ca. 1528)

3 april   Postmodernisme en de kunst

De postmoderne filosofie ondermijnde de “grote verhalen” die het westers denken steeds opleverde en zelfs opdrong. Het is dan ook onethisch om ieders kleine verhaal af te blokken. In de hedendaagse architectuur zijn dan ook heel wat verwezenlijkingen te vinden die deze deconstructie bevatten.

Jef Koons Balloon dog

Impressionisme